De vijf principes van Appreciative Inquiry

Het gedachtegoed van Appreciative Inquiry, ookwel 'Waarderend onderzoek' stoelt op vijf principes die het midden houden tussen psychologische wetenschap en een filosofische zienswijze. Deze principes liggen bijvoorbeeld ten grondslag aan het bekende 5-D methode van Appreciative Inquiry.

​Hieronder worden de principes verder toegelicht.

1. Sociaal constructionisme

“Perceptie beïnvloedt ervaring.” Sociaal constructionisme is een wetenschapsfilosofie en gaat over wat we geloven dat waar is. Het uitgangspunt hierbij is dat alles wat we ervaren, niet feitelijk is, maar slechts constructies zijn in ons brein. En die constructies worden gevormd en vervormd in sociale context van cultuur, opvoeding, karakter, enzovoort. Je perceptie van de wereld is daarmee een construct dat voor ieder mens anders is, omdat ieder mens zijn indrukken anders filtert.

2. Simultaniteitsprincipe

“Alles wat aandacht krijgt, groeit.” Zodra we over iets nadenken, groeit ons bewustzijn van het onderwerp. Daarbij werkt ons brein als een soort vliegwiel dat, eenmaal op gang gebracht, de neiging heeft om door te gaan. Dit impliceert dat zodra we gaan nadenken over wat er (niet) goed gaat, we ons daar niet alleen bewuster van worden, maar zelfs creatief worden in het zoeken naar meer argumenten en voorbeelden. Door onze aandacht ergens op te richten, wordt onze ervaring van de werkelijkheid direct beïnvloed. Dit betekent dat de verandering niet begint bij de implementatiefase, maar bij de eerste vraag die onze aandacht richt op een vraagstuk. De vraag die we stellen, en hoe we haar stellen, bepaalt wat we zullen vinden: onderzoek en verandering zijn onderling verbonden en lopen simultaan op.

​Train jezelf in Appreciative Inquiry. Lees hier meer over ons aanbod aan trainingen en open workshops

3. Het poëtische principe

“Verhalen vormen de organisatie.” Organisaties zijn te zien als een geschiedenisboek vol ervaringsverhalen waarin elke dag een bladzijde wordt bijgeschreven. Alle medewerkers en andere stakeholders van de organisatie schrijven mee en zodoende schrijven we met elkaar het Grote Verhaal van de organisatie. Het poëtische principe stelt nu dat omdat alle betrokkenen in feite ‘co-auteur’ zijn van het verhaal, zij dus ook invloed hebben op dat verhaal! Soms is die invloed groot, soms klein, maar met woorden en gedrag heeft iedereen invloed op hoe het verhaal zich ontwikkelt. Verhalen staan boven de feiten en in een verandertraject gaat het dan ook vooral om het naar boven halen en richten van de verhalen die de betrokkenen elkaar vertellen.

4. Het anticipatoire principe

“Verwachtingen kleuren onze waarneming.” Alles wat door mensen gemaakt is, was ooit slechts een idee, een fantasie. Alle creatie begint met verbeelding die anticipeert op een werkelijkheid die nog moet komen. Hoe meer je daarbij gelooft in je verbeelding, hoe krachtiger haar creatieve kracht. “Als je gelooft dat het niet kan, zou je zomaar gelijk kunnen krijgen...” Maar gelukkig geldt dat ook andersom! Samen de toekomst verbeelden alsof die toekomst al hier en nu is, werkt als een magneet die je vooruit trekt. De verbeelding van een man op de maan veranderde het perspectief en liet inzien wat mogelijk was ver voorbij de huidige werkelijkheid.

5. Het positieve principe

“Een positieve vraag genereert positieve energie.” Positieve energie is net zo besmettelijk als negatieve energie. Denk bijvoorbeeld maar eens aan die ene collega tijdens het werkoverleg die met een paar simpele opmerkingen de hele sfeer van het overleg verandert. De positieve of negatieve energie straalt uit voorbij zijn eigen onderwerp. Daarom, hoe positiever de gestelde vraag, hoe positiever de antwoorden, hoe positiever de sfeer, hoe meer bereidheid om te participeren en hoe duurzamer het veranderproces.

Leer nu ook zelf werken met Appreciative Inquiry

Iedereen kan werken met Appreciative Inquiry. Hoe je succesvol kan werken aan verandering en positieve samenwerking leer je in onze trainingen en workshops. Lees meer over ons aanbod aan trainingen en open workshops .